Paweł Obarecki to młody lekarz, który przed sześciu laty rozpoczął praktykę w prowincjonalnym Obrzydłówku. Początkowo świeżo upieczony doktor jest pełen zapału - walczy z przesądami, uczy zasad higieny, leczy za darmo. Jednak jego praca nie przynosi rezultatów, a ludzie odnoszą się do niego z niechęcią. Obarecki popada w rutynę, jego zainteresowania zaczynają ograniczać się do kart, rozmów z gospodynią, wizyt u aptekarza i proboszcza. Pewnego zimowego wieczoru zostaje wezwany do pacjentki, młodej nauczycielki z sąsiedniej wsi. Okazuje się, że ciężko chora na tyfus dziewczyna to Stanisława Bozowska, jego miłość z czasów studenckich...

Czy ktokolwiek z nas zastanawia się dziś, co tak naprawdę oznaczała rosyjska szkoła w Królestwie Polskim lat osiemdziesiątych XIX wieku? Jak i do czego dojrzewało się pod władzą nauczycieli, którzy w majestacie praw i regulaminów mogli stosować kary cielesne, rewidować bagaże przyjezdnych uczniów, kontrolować ich prywatne lektury ze spisem dzieł zakazanych w ręku, podsłuchiwać każdą rozmowę, nie mówiąc już o upokarzających karach za rozmowy po polsku? Do czego dorastali chłopcy przymierający głodem na ohydnych stancjach, pozbawieni pomocy i wsparcia rodziców pokolenia zmiażdzonego klęską powstania styczniowego? Kto do podłości? Kto do niepodległości?